
Văn hóa Phần Lan: Khám phá bí quyết sống hạnh phúc xứ ngàn hồ
Hoàng Thị Mai Yến
Th 5 03/07/2025
Nội dung bài viết
Phần Lan, quốc gia nhiều năm liền được xếp hạng hạnh phúc nhất thế giới, luôn khơi gợi sự tò mò về lối sống và tư duy của người dân nơi đây. Bí quyết của họ không nằm ở những điều xa hoa, mà ẩn sâu trong một nền văn hóa độc đáo, tôn trọng sự giản dị, tĩnh lặng và kết nối với thiên nhiên. Bài viết này sẽ là một chuyến du ngoạn nhỏ, giúp bạn khám phá những nét đặc sắc nhất của văn hóa Phần Lan. Cùng Vanlangbooks xem ngay!
Tìm hiểu về Phần Lan - Đất nước và con người
Phần Lan không chỉ là quê hương của ông già Noel hay những thiết kế nội thất tối giản, mà còn là một vùng đất được định hình bởi thiên nhiên và một tinh thần dân tộc rất riêng.
Yếu tố nổi bật nhất chính là thiên nhiên. Với biệt danh "Xứ sở ngàn hồ", Phần Lan thực tế có đến gần 188.000 hồ nước và 75% diện tích được bao phủ bởi rừng rậm. Thiên nhiên không phải là một thứ gì đó tách biệt để ngắm nhìn, nó là một phần không thể thiếu trong đời sống thường nhật và tâm hồn người Phần Lan. Họ tìm thấy sự bình yên và năng lượng từ những cánh rừng tĩnh lặng, những mặt hồ trong vắt.
Con người Phần Lan nổi tiếng với tính cách hướng nội, kiệm lời và cực kỳ tôn trọng không gian cá nhân (personal space). Họ có thể thoải mái im lặng ngồi cạnh nhau mà không cảm thấy cần phải lấp đầy khoảng trống bằng những cuộc trò chuyện vô nghĩa.
Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài có phần xa cách đó là một sự ấm áp, chân thành và một đức tính trung thực được đề cao tuyệt đối. Một khái niệm quan trọng để hiểu con người nơi đây là "Sisu". Đây là một từ không thể dịch chính xác sang bất kỳ ngôn ngữ nào, nhưng nó bao hàm ý nghĩa về sự kiên cường, bền bỉ, lòng can đảm và một quyết tâm sắt đá khi đối mặt với nghịch cảnh. Sisu chính là tinh thần đã giúp người Phần Lan sinh tồn qua những mùa đông dài và khắc nghiệt, đồng thời xây dựng nên một trong những quốc gia thịnh vượng nhất thế giới.
Khám phá văn hóa Phần Lan cho chuyến du lịch ngày hè
Mùa hè ở Phần Lan là một trải nghiệm kỳ diệu. Với hiện tượng "đêm trắng" (Midnight Sun) khi mặt trời gần như không bao giờ lặn hẳn, đây là thời điểm cả đất nước bừng lên sức sống. Người dân tạm gác lại nhịp sống hối hả ở thành thị để trở về với thiên nhiên, tận hưởng những nét văn hóa truyền thống đã trở thành bản sắc.
Văn hóa tắm hơi (Sauna)
Sauna không chỉ là một phòng tắm hơi, nó là một "nhà thờ không tôn giáo", một nghi thức thanh tẩy cả về thể chất lẫn tinh thần của người Phần Lan. Với dân số khoảng 5,5 triệu người nhưng có đến hơn 3 triệu phòng sauna, có thể nói sauna là một phần máu thịt trong đời sống của họ. Đây không phải là nơi để vội vã. Người Phần Lan vào sauna để thư giãn, để suy ngẫm, để trút bỏ những căng thẳng, và quan trọng nhất là để gắn kết với gia đình, bạn bè trong một không gian hoàn toàn bình đẳng, không có địa vị hay quần áo ngăn cách.
Quy trình tắm sauna truyền thống là một nghệ thuật. Họ sẽ làm nóng phòng tắm bằng bếp củi, sau đó dội nước lên những viên đá nóng (gọi là löyly) để tạo ra hơi nước. Họ dùng một bó cành bạch dương tươi (vihta hoặc vasta) để quất nhẹ lên da, giúp tăng cường lưu thông máu và tỏa ra một mùi hương dễ chịu.
Sau khi cơ thể đã nóng lên, họ sẽ chạy ra ngoài để ngâm mình trong làn nước mát lạnh của một hồ nước gần đó hoặc thậm chí lăn mình trong tuyết vào mùa đông. Chu kỳ nóng-lạnh này được lặp lại nhiều lần, mang lại cảm giác sảng khoái và tái tạo năng lượng tuyệt vời.
Đời sống nhà tranh (Mökki)
Vào mùa hè, gần như mọi gia đình Phần Lan đều có một cuộc "di cư" về mökki – những ngôi nhà gỗ nhỏ đơn sơ nằm nép mình bên bờ hồ, sâu trong những cánh rừng. Mökki không phải là một biệt thự nghỉ dưỡng sang trọng. Trái lại, nó là biểu tượng của sự đơn giản. Nhiều mökki truyền thống thậm chí không có điện hay nước máy. Cuộc sống ở mökki là một cuộc trốn chạy khỏi sự phức tạp của thế giới hiện đại.
Mọi hoạt động đều xoay quanh thiên nhiên: chèo thuyền, câu cá, hái quả mọng và nấm trong rừng, và tất nhiên, không thể thiếu việc đốt lửa nướng xúc xích (makkara) và tắm sauna mỗi tối. Đây là thời gian để mọi người thực sự ngắt kết nối với công nghệ, với công việc, và kết nối lại với những người thân yêu và với chính bản thân mình.
Lễ hội Hạ chí (Juhannus)
Juhannus (Midsummer), được tổ chức vào ngày thứ Bảy gần nhất với ngày hạ chí (ngày dài nhất trong năm), là lễ hội mùa hè quan trọng và được mong chờ nhất ở Phần Lan. Đây là một bữa tiệc khổng lồ của ánh sáng, thiên nhiên và cộng đồng. Hầu hết các thành phố đều trở nên vắng vẻ vì mọi người đều đổ về các vùng nông thôn, về những chiếc mökki của mình để ăn mừng.
Biểu tượng trung tâm của Juhannus là kokko – những đống lửa trại khổng lồ được đốt lên bên bờ hồ vào lúc nửa đêm. Ngọn lửa được cho là để xua đuổi tà ma và mang lại may mắn, mùa màng bội thu. Mọi người sẽ tụ tập xung quanh kokko, tiệc tùng, uống rượu, nhảy múa và ăn mừng cho đến sáng. Trong không khí huyền ảo của đêm trắng, nhiều truyền thuyết dân gian cũng được kể lại, đặc biệt là những câu chuyện về phép thuật tình yêu.
Triết lý Päntsdrunk (Kalsarikänni)
Sau một ngày hoạt động ngoài trời ở mökki, sau một buổi tắm sauna sảng khoái, đó là lúc cho Kalsarikänni, hay còn được dịch một cách hài hước là "Päntsdrunk". Đây là một phần không thể thiếu của văn hóa Phần Lan hiện đại, một triết lý sống gói gọn trong một hành động: ở nhà, mặc bộ đồ thoải mái nhất (thường là đồ lót), ngồi trên ghế sofa, nhâm nhi một món đồ uống yêu thích (bia, rượu, hoặc bất cứ thứ gì khác) và không có bất kỳ kế hoạch nào khác.
Nghe có vẻ đơn giản, nhưng Päntsdrunk là một sự phản kháng mạnh mẽ đối với áp lực phải luôn tỏ ra bận rộn, năng suất và hoàn hảo của xã hội hiện đại. Nó là sự cho phép bản thân được thư giãn tuyệt đối mà không cảm thấy tội lỗi hay áy náy. Đây là đỉnh cao của sự "chill", một cách để giải tỏa căng thẳng và nạp lại năng lượng theo cách chân thực nhất.
Triết Lý Sống Pantsdrunk: Chill Như Người Phần Lan - Tựa sách không thể thiếu
Nếu bạn tò mò và muốn tìm hiểu sâu hơn về văn hóa độc đáo này, không có lựa chọn nào tốt hơn cuốn sách "Triết Lý Sống Pantsdrunk: Chill Như Người Phần Lan" của tác giả Miska Rantanen. Cuốn sách này không phải là một công trình nghiên cứu khô khan, mà là một lời mời gọi đầy hóm hỉnh để bạn bước vào thế giới của sự "thư giãn không tội lỗi". Tác giả, một nhà báo người Phần Lan, đã giới thiệu Päntsdrunk như một giải pháp thực tế cho những căng thẳng của cuộc sống hiện đại.
Những lý do cuốn sách này trở thành một hiện tượng và là người bạn đồng hành không thể thiếu cho những người thích xê dịch, yêu văn hóa:
- Giải mã hạnh phúc từ góc nhìn khác: Sách chỉ ra rằng bí quyết hạnh phúc của người Phần Lan không nằm ở việc theo đuổi thành công hay sự hoàn hảo, mà nằm ở việc chấp nhận bản thân và cho phép mình được nghỉ ngơi đúng nghĩa.
- Một liều thuốc tinh thần: Giữa guồng quay bất tận của công việc, học tập và mạng xã hội, "Chill Như Người Phần Lan" giống như một cái ôm vỗ về, nhắc nhở bạn hãy sống thật với cảm xúc và tử tế với chính mình hơn.
- Văn phong gần gũi, duyên dáng: Miska Rantanen không dạy dỗ hay rao giảng. Ông chia sẻ một cách duyên dáng, hài hước và đầy đồng cảm, khiến người đọc cảm thấy như đang trò chuyện với một người bạn thông thái và vui tính.
Đây là cuốn sách hoàn hảo cho những ai đang cảm thấy kiệt sức, những tâm hồn yêu thích sự tự do, và bất kỳ ai muốn học cách sống một cuộc đời đơn giản, chân thực và vui vẻ hơn theo đúng chất Bắc Âu.
Kết luận
Văn hóa Phần Lan là một minh chứng sống động rằng hạnh phúc có thể được tìm thấy trong sự đơn giản, trong việc tôn trọng thiên nhiên và tôn trọng chính bản thân mình. Từ tinh thần Sisu kiên cường đến triết lý Päntsdrunk đầy thư giãn, họ luôn có những cách độc đáo để cân bằng cuộc sống. Hãy khám phá sâu hơn bí quyết sống "chill" của dân tộc hạnh phúc nhất thế giới qua cuốn sách "Triết Lý Sống Pantsdrunk: Chill Như Người Phần Lan" tại Vanlangbooks ngay hôm nay!